Medisch Spectrum Twente bestraalt als eerste in Nederland patiënten met dagelijks aangepast bestralingsplan

Kunstmatige intelligentie ondersteunt medewerkers van de bestralingsafdeling om nòg nauwkeuriger te behandelen

De afdeling Radiotherapie van Medisch Spectrum Twente in Enschede beleefde op woensdag 19 februari 2020 een primeur: bestraling van prostaatkankerpatiënten met de nieuwe ETHOS Therapy van Varian Medical Systems. Hiermee is het mogelijk om het te behandelen gebied dagelijks te bestralen met een op maat gemaakt ("adaptief") plan.

Bij patiënten die moeten worden bestraald, wordt vooraf een zo nauwkeurig mogelijk bestralingsplan gemaakt, waarbij het doelgebied (in dit geval de prostaat) de voorgeschreven dosis krijgt met zo min mogelijk belasting van de omliggende gezonde organen. Op het bestralingstoestel echter, kan de prostaat, die zich tussen blaas en endeldarm bevindt, van positie zijn veranderd door meer of juist minder vulling van beide organen. Hoewel vóór elke van de doorgaans 20 bestralingen op het bestralingstoestel zelf nog een CT-scan wordt gemaakt om de positie van de prostaat zo goed mogelijk op te zoeken, zijn onnauwkeurigheden mogelijk.

Met het revolutionaire ETHOS Therapy van Varian Medical Systems worden organen als blaas en endeldarm automatisch (met behulp van kunstmatige intelligentie) op de, op het bestralingstoestel gemaakte, CT-scan gelocaliseerd, waarna nog maar kleine handmatige aanpassingen nodig zijn. Uniek voor deze werkwijze is dat hierna binnen enkele minuten een geheel nieuw bestralingsplan wordt gemaakt dat volledig is aangepast aan de situatie op dat moment. De grote voordelen hiervan zijn niet alleen een nauwkeuriger bestraling van het doelgebied, maar ook beter sparen van de gezonde organen als endeldarm en blaas, met hopelijk minder bijwerkingen als gevolg. Tot voor kort kostte een dergelijke manier van werken veel tijd. Met Varian ETHOS Therapy kan een patiënt na een kwartier het bestralingstoestel weer verlaten (ter vergelijking: een standaardbestraling zonder aanpassen van het bestralingsplan neemt iets minder dan 10 minuten in beslag).

Medisch Spectrum Twente is het eerste ziekenhuis in Nederland en het tweede in de wereld die ETHOS Therapy heeft geïmplementeerd. Er wordt momenteel hard gewerkt om het systeem ook voor andere vormen van kanker in gebruik te nemen.